ปราสาทหินพิมาย โบราณสถาน ที่สวยงามชวนหลงใหล

ปราสาทหินพิมาย อดีตที่แสดงให้เห็น ถึงความรุ่งเรือง

ปราสาทหินพิมาย เป็นสิ่งก่อสร้าง ที่แสดงถึงความรุ่งเรือง และอำนาจบารมี อย่างที่สุดของอาณาจักร หรือกษัตริย์ในยุคสมัยนั้น ๆ การก่อสร้างปราสาท ต้องอาศัยแรงงาน จำนวนมากประกอบกับ ศรัทธาอันแรงกล้า ในการขนย้ายตำแหน่ง และนำวัสดุที่ใช้ ในการก่อสร้าง ไปประกอบกัน

เป็นสถาปัตยกรรม ที่มีแผนผัง ระเบียบ และสัดส่วน ตามกฎเกณฑ์ ที่กำหนดไว้ อย่างเคร่งครัด รวมทั้งการออกแบบ และสกัดหิน ให้เกิดลวดลาย งดงามอ่อนช้อย ทั้งหมดนี้ แสดงถึงความสามารถ ทางวิศวกรรมอันสูงส่ง ที่ผสานกลมกลืน ไปกับจินตนาการ และฝีมือช่าง ที่ไม่อาจพรรณนาได้

ปราสาท เป็นสิ่งก่อสร้าง ที่มีเจตนา ให้มีความคงทนถาวร มีอายุยืนนาน จึงเลือกใช้หิน เป็นวัสดุหลัก โดยทั่วไปแล้ว ก่อสร้างด้วยหินศิลาแลง และอิฐ

ปราสาทหินพิมาย ประวติความเป็นมาและความสำคัญ

พื้นที่อีสานใต้ เป็นแหล่งอารยธรรมสำคัญ มาแต่โบราณกาล เมืองพิมาย ปัจจุบันอยู่ในเขต อำเภอพิมาย ห่างจากตัวเมือง นครราชสีมา ไปทางตะวันออกเฉียงเหนือ ประมาณ 56 กิโลเมตร

คือหนึ่งในชุมชนสำคัญ ของอีสานใต้ ที่มีการตั้งถิ่นฐาน มาอย่างต่อเนื่อง และยาวนาน มีหลักฐาน ทางประวัติศาสตร์มากมาย ไม่เพียงแสดงให้เห็น ถึงความสำคัญ ของตัวเมืองพิมาย ในแต่ละยุค แต่ละสมัยเท่านั้น

หากแต่ยัง ได้เห็นภาพอดีตที่ชัดเจน ของเมืองใหญ่ ที่ดำรงสถานะสำคัญ ในระดับศูนย์กลางภูมิภาค ท่ามกลางหลักฐาน อันหลากหลาย

ปราสาทพิมาย ก่อสร้างขึ้นในช่วง ปลายพุทธศตวรรษที่ 16-17 คือประจักษ์พยาน ที่ชัดเจน ของอารยธรรม ที่รุ่งเรืองถึงขีดสุด ครั้งหนึ่งที่ได้เคยเกิดขึ้น ณ เมืองประวัติศาสตร์แห่งนี้

ปราสาทหินพิมาย ความเชื่อ คำว่า”พิมาย”นั้น อาจจะเป็น คำเดียวกันกับ “วิมาย” ที่ได้ปรากฏใน จารึกภาษาเขมร บนแผ่นหิน กรอบประตูระเบียงคด ด้านหน้าของ ตัวปราสาทพิมาย และได้ปรากฏ เป็นชื่อเมือง ในศิลาจารึก ที่พบในกัมพูชา หลายแห่ง

แม้รูปคำจะไม่ตรงกันนัก โดยเรียกว่า เมืองวิมายหรือ วิมายะปุระ แสดงให้เห็นถึง ความสัมพันธ์เชื่อมโยง ระหว่างเมืองพิมาย กับอาณาจักรเขมรในอดีต ได้อย่างชัดเจน

ดั่งมีบางช่วงบางตอนของ ข้อความในจารึก ปราสาทพระขรรค์ ที่บ่งบอกว่า พระเจ้าชัยวรมันที่ 7 ได้สร้างที่พัก สำหรับคนเดินทาง ที่มาจากราชธานี มายังเมืองพิมาย หลายแห่ง ร่วมแล้วถึง 17 แห่งด้วยกัน นั้นแสดงถึง ระดับความสำคัญ ความใกล้ชิด อันเป็นพิเศษ

ปราสาทหินพิมาย สมัยลพบุรี การที่ได้ก่อสร้าง ที่พักคนเดินทาง ตามแนวเส้นทาง ที่เชื่อมต่อ ระหว่างเมือง พระนครหลวง และเมืองพิมายนี้ นอกจากเป็นการ แสดงถึงสถานะสำคัญ ของเมืองพิมาย ได้เป็นอย่างดีแล้ว

ก็เป็นเหตุผล ที่ใช้อธิบาย การหันหน้าปราสาท ไปทางทิศใต้ ซึ่งถือว่าแปลก ไปกว่าประสาทศิลปะเขมร โดยทั่วไป ที่ถือคติการหันหน้า สู่ทิศตะวันออก

แผนผังปราสาทหินพิมาย มีพื้นที่ เป็นรูปสี่เหลี่ยมผืนผ้า มีครูและกำแพงเมืองล้อมรอบ ตั้งอยู่ในทำเลที่ดี และอุดมสมบูรณ์ ด้วยลำน้ำสำคัญ ไหลผ่านรอบเมือง ได้แก่ แม่น้ำมูล ไหลผ่านด้านทิศเหนือ และตะวันออก อีกทั้งยังมี ลำน้ำเค็ม และลำน้ำจักราช ที่ไหลไปบรรจบ กับแม่น้ำมูล ที่ท่าสงกรานต์

ความอุดมสมบูรณ์ ของแหล่งน้ำ ทำให้พิมาย เป็นอู่ข้าวอู่น้ำสำคัญ ของดินแดนแถบนี้ และทุกวันนี้ ยังคงมีร่องรอย แหล่งน้ำขนาดใหญ่ ที่ขุดไว้เพื่อการ อุปโภคบริโภค ภายในเมืองปรากฎอยู่ทั่วไป

แสดงถึง ความหนาแน่น ของประชากรในอดีต จุดใจกลางเมือง คือที่ตั้งของ ปราสาทพิมายรายรอบปราสาท มีชุมชนน้อยใหญ่

ปราสาทพิมาย สร้างขึ้นเพื่อ ประดิษฐานรูปเคารพ และเป็นศูนย์กลางของเมือง มีขนาด และองค์ประกอบสำคัญ ต่างไปจากประสาท ที่สร้างขึ้นบนภูเขา

เช่นปราสาทเขาพระวิหาร หรือปราสาทพนมรุ้ง และต่างไปจาก ปราสาทหิน ของชุมชนขนาดเล็ก จะมีขนาดย่อมลงไป ตามสัดส่วน ความสำคัญ ของชุมชนนั้น ๆ เช่นปราสาทศีขรภูมิ

ปราสาทหินพิมายหลักฐานที่พบ ด้วยร่องรอย อารยธรรมที่ยิ่งใหญ่นี้ กรมศิลปากร จึงได้ดำเนินการ ขึ้นทะเบียนปราสาทหินพิมาย เป็นโบราณสถานของชาติ นับแต่ปีพุทธศักราช 2479 และได้บูรณะซ่อมแซม พัฒนาทั้งปราสาทพิมาย และเมืองเก่าพิมาย มาเป็นระยะ

ในที่สุด ก็จัดตั้งเป็น อุทยานประวัติศาสตร์พิมาย ในปีพุทธศักราช 2532 และเป็นแหล่งเผยแพร่ และศึกษาความรู้ ทางด้านประวัติศาสตร์ และศิลปวัฒนธรรม ในอดีตที่ใกล้ตัว

สามารถเดินทาง เข้าถึงได้โดยสะดวก โดยเฉพาะ ในการอนุรักษ์ประสาท ได้ใช้วิทยาการบูรณะ ที่ได้รับการยอมรับ จากทั่วโลก ซึ่งนำมาใช้ เป็นครั้งแรก ในประเทศไทย ที่ปราสาทพิมาย ทำให้ได้รูปลักษณ์ โบราณสถาน และภูมิทัศน์ ที่สมบูรณ์สวยงาม ที่สุดแห่งหนึ่งของประเทศ

ที่ท่องเที่ยวสำคัญของปราสาท

ประตูชัย

เป็นจุดแรก ในการเข้าสู่ ปราสาทพิมาย เป็นอีกหนึ่งความมหัศจรรย์ ทางวิศวกรรมสมัยโบราณ ที่ช่องของประตูนั้น จะตรงเป็นแนวเดียวกัน กับประตูด้านหน้า ของปราสาท ตรงเข้าไปยังตัวปราสาท จนสามารถมองทะลุ เห็นรูปปั้นพระเจ้าชัยวรมัน ที่ตั้งกลางประสาทได้

นักท่องเที่ยวมักมาถ่าย รูปปราสาทหินพิมาย ตรงจุดนี้

เมรุพรหมทัต

เป็นอีกจุดที่เห็นได้ชัด ตั้งอยู่ภายใน กำแพงเมืองพิมาย อยู่ติดกับตัวปราสาท เป็นเจดีย์ขนาดใหญ่ ก่อด้วยอิฐ ตั้งอยู่บนเนินดินสูง ที่มีบันไดที่สามารถ เดินขึ้นไปด้านบนได้

อุทยานไทรงาม

เป็นสวนพฤกษศาสตร์ ขนาดใหญ่ ครอบคลุมพื้นที่ ประมาณ 25,000 ตารางฟุต บริเวณโครงการส่งน้ำ และบำรุงรักษาทุ่งสัมฤทธิ์ ปกคลุมไปด้วยต้นไทรย้อย ทั่วบริเวณ

พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ พิมาย

อยู่บริเวณท่าสงกรานต์ ด้านหลังของตัวปราสาท เป็นแหล่งรวบรวม วัตถุโบราณอันล้ำค่า ของเมืองพิมาย วัตถุโบราณ ที่ค้นพบบริเวณ แถบอารยธรรมอีสานตอนล่าง

เทศกาลเที่ยวพิมาย

นับเป็นสถานที่ท่องเที่ยวทางวัฒนธรรม และแหล่งโบราณสถาน ที่สวยงามชวนหลงใหล และน่าไปสัมผัส อีกที่หนึ่งของประเทศไทย

___ หลงวาริน ___